De wytsemakooi een bijzonder gebiedje. Een omgeving met een verhaal. En een landschap dat in de jaren dat het bestaat sterk veranderd is. Deze wandeling is niet toegankelijk voor honden.
De wytsemakooi is een eendenkooi die van meneersweg te Uithuizermeeden te bereiken is, via het weiland. De auto kan voor het weiland geparkeerd worden. Soms lopen er schapen dus ook opletten waar je loopt. Je loopt door het hek en stapt over het lage schrikdraad. Je loopt gewoon in het weiland tussen de bomen door zie je een rond gebied met veel bomen met daar om heen een gracht. Deze gracht kan op 1 plek over gestoken worden via een smal bruggetje.
Wanneer dit smalle bruggetje gepasseerd is kom je in een totaal andere wereld. De eendenkooi. Deze eendenkooi heeft een rijk verleden en waarschijnlijk al opgericht rond het jaar 1670.
De Wytsemakooi verschijnt voor het eerst in 1682 op een topografsche kaart van de landmeter van der Schilt. Op de kaart is goed te zien dat de kooi vlakbij de nieuwe zeedijk ligt, de dijk die in 1717 door breekt en de kooi wordt verzwolgen door het water, evenals de kooiker, Bert Ippes. De kooi wordt herbouwd en functioneert weer en er is gevangen tot 1969, het moment dat kooiker Hans Straat de kooi verliet. De vangsten hielden niet over en de kooi ging langzaam achteruit. Uiteindelijk was de staat van de kooi dusdanig dat registreren niet meer mogelijk was.
Maar hoe werkte zo’n eendenkooi nou precies? Het waren tamme eenden die hun soortgenoten, zoals talingen en smienten, naar de plas in de eendenkooi lokten. De tamme eenden wisten immers waar het voer lag. Vervolgens joegen de kooiker en zijn hond (een speciaal opgeleid ‘kooikershondje’) de eenden de vangpijpen in. Hier komt de uitdrukking ‘de pijp uitgaan’ blijkbaar vandaan. Wist jij dat?